در این مطلب قصد داریم به مفهوم تغییر کاربری زمین کشاورزی بپردازیم و این که در چه شرایطی این امکان وجود دارد و در چه مواردی جرم محسوب می شود. به طور کلی قانون تغییر کاربری اراضی را مورد بررسی قرار دهیم. با ما همراه باشید.
تغییر کاربری زمین کشاورزی
تغییر کاربری زمین به معنی اقدام به بهره برداری و انتفاع از زمین در مواردی غیر از امور و کاربری از زمین می باشد. این مورد درباره زمین های کشاورزی و باغات جرم محسوب می شود مگر در مواردی که از جهاد کشاورزی و سازمان های مربوطه مجوز کسب شده باشد.
تغییر کاربری اراضی کشاورزی به مسکونی برای استفاده مالک زمین تا ۵۰۰ متر مربع یا مواردی که ضروری است. زمین ها جزو خاک هر کشوری به شمار می رود و علیرغم این که می تواند تحت مالکیت افراد باشد. این مالکیت به صورت زمین مسکونی یا کشاورزی است.
دولت همچنین به منظور حفاظت و صیانت از خاک کشور برخی قواعد و ضوابط را در مورد کاربری و بهره برداری از زمین های تحت مالکیت قانونی افراد اعلام کرده و به موجب آن، مالک قانونی اجازه هر نوع تغییر و دگرگونی در زمین را ندارد. از جمله این قوانین قانون حفظ کاربری اراضی کشاورزی و باغی و قانون اصلاح این قانون است که تغییر کاربری زمین را صرفا در موارد خاصی مجاز دانسته و آن را به اخذ مجوز قانونی و نظر کارشناسی منوط کرده است.
هر تغییری بیرون از چارچوب این قانون جرم بوده و مجازات سنگینی برای مجرم در پی دارد. از این رو لازم است با مفهوم کاربری اراضی، تغییر کاربری و شرایط انجام آن آشنا بود تا با مجازت مرتبط با آن مواجه نشد. به این ترتیب در ادامه مطلب قصد داریم شما را با موضوع تغییر کاربری اراضی آشنا و موارد مجاز و استثنائات آن آشنا نماییم.
همچنین تغییر کاربری زمین کشاورزی در چه مواردی امکان پذیر بوده و در چه شرایطی این کار جرم است. از آن جا که روش های استفاده از زمین که خاک هر کشوری است تاثیر زیادی بر محیط زیست، اکوسیستم و منابع طبیعی دارد. دولت با وجود قانونی دانستن مالکیت زمین ها و امکان هر نوع دخل و تصرف در آن به موجب حق مالکیت، سیاست کاربری اراضی و کسب مجوز برای تغییر کاربری زمین را پیش بینی نموده و آن را به موجب قوانین مختلف اجرایی می سازد.
بر اساس قانون، زمین ها می توانند کاربری های مختلفی مانند زراعی، کشاورزی، مسکونی، تجاری و … داشته باشند.هیچ کس حق ندارد بدون کسب مجوز قانونی از نهاد ذی صلاح که با توجه به نوع کاربری زمین می تواند مرجعی مانند شهرداری، سازمان جهاد کشاورزی و … به تغییر کاربری اراضی اقدام نماید.
کاربری زمین
کاربری زمین یعنی هر زمینی که با توجه به شرایط جغرافیایی و محیطی امکان انتفاع و بهره برداری ویژه خود را داشته و در صورت استفاده خارج از کاربری، ممکن است به محیط زیست، منابع طبیعی، اکوسیستم و … در دراز مدت آسیب وارد شده از این رو بهتر است در کاربری خاص خود از آن استفاده و بهره برداری گردد.
منظور از تغییر کاربری زمین این است که فرد روش استفاده و بهره برداری زمین را تغییر داده و از آن استفاده دیگری نماید. به طور مثال اقدام به ساخت ویلا و املاک تجاری در زمین های با کاربری زراعی و کشاورزی کرده به این ترتیب از زمین کشاورزی بهره برداری تجاری یا مسکونی کند. به نحوی که با این تغییرات بهره برداری کشاورزی و زراعی از زمین دیگر امکان پذیر نباشد.
موارد مجاز در تغییر کاربری اراضی
قانونگذار کاربری های مختلفی را برای زمین ها پیش بینی نموده و هر نوع تغییر کاربری زمین کشاورزی یا مسکونی منوط به اجازه از مراجع ذی صلاح است. بنابراین مطابق تبصره ۱ ماده ۳ قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی:
” تغییر کاربری اراضی زراعی و باغ ها، برای سکونت شخصی صاحبان زمین، تا پانصد متر مربع، فقط برای یکبار و احداث دامداری ها، مرغداری ها، پرورش آبزیان، تولیدات گلخانه ای و همچنین، واحد های صنایع تبدیلی و تکمیلی بخش کشاورزی و صنایع دستی، مشمول پرداخت عوارض موضوع این ماده، نخواهد بود.”
مطابق این ماده می توان بیان کرد مالکان زمین های زراعی و باغی، تا ۵۰۰ متر مجاز به تغییر کاربری زمین مزروعی برای سکونت شخصی هستند و البته قابل ذکر است در موارد مجاز هم این کار یعنی تغییر کاربری زمین کشاورزی صرفا بعد از دریافت مجوز از جهاد کشاورزی امکان پذیر خواهد بود و قانون گذار در ماده ۴ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی به آن تصریح نموده است.
موارد استثنا در تغییر کاربری اراضی
به منظور بررسی استثنائات تغییر کاربری اراضی مزروعی و باغات باید به تبصره ۴ و ۵ ماده ۲ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی مزروعی مراجعه و مشاهده که قانونگذار چه مواردی را مستثنی از این کار دانسته یا آن ها را مشمول قانون حفظ کاربری اراضی یا قانون اصلاح این قانون نمی داند.
این موارد شامل آن هایی است که انجام شان، استفاده بهینه از تولیدات کشاورزی است و مواردی که در اراضی طرح هادی قرار دارند بوده که در ادامه شرح داده می شوند.
بر اساس تبصره ۴ ماده ۲ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها مقرر شده است:
” احداث گلخانه ها، دامداری ها، مرغداری ها، پرورش ماهی و سایر تولیدات کشاورزی و کارگاه های صنایع تکمیلی و غذایی در روستا ها، بهینه کردن تولیدات بخش کشاورزی بوده و تغییر کاربری محسوب نمی‌شود. موارد مذکور، از شمول این ماده، مستثنی بوده و با رعایت ضوابط زیست محیطی، با موافقت سازمان های جهاد کشاورزی استان ها، بلامانع می باشد.”
مطابق این ماده اگر فردی بعد از کسب مجوز جهاد کشاورزی، اقدام به ساخت مواردی مانند نظیر گلخانه، دامداری یا مرغداری و … نماید که بهینه سازی تولیدات کشاورزی به حساب آید عمل وی تغییر کاربری زمین مزروعی نبوده و جرم به شمار نمی رود.
بر اساس تبصره ۵ ماده ۲ قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی مقرر شده است:
” اراضی داخل محدوده قانونی روستا های دارای طرح هادی مصوب، مشمول ضوابط طرح هادی بوده و از کلیه ضوابط مقرر در این قانون، مستثنی می‌باشند.”
طرح هادی طرحی است که با هدف اصلاح بافت و کاربری زمین های روستا طراحی شده و هدفش این است که از بافت روستا بهترین استفاده ممکن صورت گرفته و به موجب آن بیشتر زمین هایی که قبل از این برای کاربری خود مجوز ساخت و تغییر کاربری دریافت نمی کردند تغییر کاربری گرفته و مطابق ماده بالا زمین های در محدوده طرح هادی از شمول قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغی و قانون اصلاح این قانون مستثنی می باشند.
در پایان از همراهی شما سپاسگزاریم. همچنین در صورت تمایل برای آشنایی با مراحل گرفتن سند زمین کشاورزی زمین و خرید زمین در شمال روی لینک ها کلیک کنید.
