با مجازات انواع توهین ها آشنا شویم

توهین به معنی نسبت دادن یک امر موهن به فردی بوده به نحوی که عرفا سبب خفیف شدن و کسر شان وی گردد. حکم مجازات توهین با توجه به این عامل که توهین ساده یا مشدد بوده متفاوت بوده و مشمول قانون مجازات اسلامی است. در ادامه پیرامون این موضوع بیشتر صحبت می کنیم.

حکم مجازات توهین

جرم توهین به مفهوم نسبت دادن یک امر موهن به فردی است به نحوی که عرفا موجب خفیف شدن و کسر شان وی گردد. حکم مجازات جرم توهین با توجه به این عامل که توهین ساده( فرد عادی) یا مشدد( اشخاص حقوقی) باشد، متفاوت بوده و به ترتیب مشمول مواد ۶۰۸ و ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی خواهد بود.

شیوه شکایت و رسیدگی به جرم توهین با تنظیم شکواییه توهین شروع و این شکوائیه در دفتر خدمات قضایی ثبت و برای دادسرا فرستاده می شود. گفتنی است جان، مال و آبروی افراد در جامعه مورد احترام قانونگذار است و افراد هم ملزم به رعایت احترام به این موارد هستند.

این موضوع تا حدی برای مقنن مهم است که در بیشتر موارد نقض این سه مورد را جرم دانسته و برای آن مجازات تعیین شده است. به طور مثال نقض احترام به جان افراد و سلب حیات آن ها در قالب جرم قتل مورد توجه قانونگذار بوده و برای آن مجازات قصاص و دیه پیش بینی شده است. در ادامه پیرامون مجازات توهین بیشتر صحبت می کنیم.

جرم توهین

توهین در لغت به معنی خوار کردن، خوار شمردن، تحقیر کردن، ضعیف شمردن، و سبک داشتن می باشد. در جایی دیگر اشاره شده توهین به معنی فحاشی و استفاده از الفاظ رکیک و زننده در دعوا در حالت عصبانیت افراد اطلاق می شود و به منظور خوار و تحقیر کردن فرد مخاطب می باشد.

برای جلوگیری از بروز جرم توهین و فحاشی در اغلب کشورها مجازات خیلی سختگیرانه ای مشخص شد است. توهین به آبرو و حیثیت افراد خدشه وارد می کند. در کشورمان نیز توهین و فحاشی جرم بوده و مجازات آن در قانون تعیین شده است. همچنین نوع دیگری از توهین هست که به عنوان توهین رفتاری شناخته می شود و موجب بی احترامی و خفت فرد مقابل می شود. نظیر جواب سلام ندادن.

ولی باید اشاره کرد قانونگذار برای توهین رفتاری مجازاتی تعیین نکرده است.

انواع توهین بر اساس موضوع

توهین بر اساس موضوع و مجازات جرم به دو دسته کلی توهین حدی  و توهین تعزیری تقسیم بندی می شود. توهین حدی نوعی توهین بوده که از سوی شارع مقدس مشخص شده و برعکس توهین تعزیری برای آن مجازات ثابتی تعیین شده است. حال اگر توهینی به ائمه و انبیا و … صورت گیرد، مجازات سنگینی خواهد داشت.

در مورد توهین تعزیری باید اشاره کرد که قانون گذار برای آن مجازات تعیین کرده است. این نوع توهین خود به دو دسته ساده و مشدد تقسیم بندی می شود. توهین ساده به فحش یا الفاظ رکیکی که به فرد فاقد مقام و سمت خاصی نسبت داده شود، اطلاق می شود.

همانند توهین هایی که هنگام رانندگی از برخی افراد شنیده می شود. یا در بحث های مردمی شاهد توهین باشیم. مجازات این نوع توهین سبکتر است. اما در توهین مشدد که فحش و بی احترامی به فردی که دارای مقام و سمتی در کشور است، صورت گیرد مجازات شدیدتری در نظر گرفته شده است.

جرم توهین چند رکن دارد؟

جرم توهین رکن های مختلفی دارد از جمله:

رکن مادی

اگر فردی در ذهن خود به دیگری ناسزا بگوید به علت آن که هنوز بر زبان جاری نشده جرمی مرتکب نمی شود اما اگر ناسزا را به زبان بیاورد عنصر مادی جرم محقق شده و فرد مرتکب جرم توهین است.

عنصر مادی جرم توهین از طریق هرگونه رفتار مجرمانه اعم از انجام فعل یا ترک فعل که اهانت آمیز بوده محقق می گردد . به عنوان مثال : فحاشی کردن ، هل دادن و ….

رکن قانونی

منظور از این رکن، مواد و تبصره هایی است که قانونگذار در کتاب قانون بیان نموده و این جرم ها مجازت ثابتی دارند که در راستای پیشگیری از اعمال نظر سلیقه ای قاضی در صدور حکم پرونده است.

عنصر قانونی جرم توهین در مواد ۶۰۸ ، ۶۰۹  قانون مجازات اسلامی مورد تصریح قانون گذار قرار گرفته، با این توضیح که ماده ۶۰۸ مربوط به توهین عادی یعنی توهین به افراد عادی بوده و ماده ۶۰۹ مرتبط با توهین مشدد یعنی توهین به اشخاص حقوقی و توهین به روسای سه قوه، معاونان رئیس جمهوری ، وزرا ، نمایندگان مجلس شورای اسلامی، نمایندگان مجلس خبرگان، اعضای شورای نگهبان ، قضات ، اعضای دیوان محاسبات و کارکنان وزارتخانه‌ ها و موسسات و شرکت های دولتی و شهرداری‌ ها می باشد. همچنین در ماده ۶۱۹ قانون مجازات اسلامی توهین به زن و کودکان در مکان ها و معابر عمومی جرم انگاری شده است.

رکن معنوی

یعنی قصد و نیت فرد برای توهین اهمیت دارد و اگر فرد به هر علتی مثلا مستی زبان به ناسزا گشاید یا معنی ناسزا را نمی داند جرمی صورت نگرفته چرا که رکن معنوی در جرم وجود ندارد. رکن معنوی وقتی صورت می گیرد که فرد با هدف خوار و تحقیر به مخاطب ناسزا گوید.

عنصر روانی یا معنوی جرم همان فعل و انفعلات ذهنی بوده که پیش از ارتکاب جرم یا در زمان انجام آن، مرتکب جرم را به سوی ارتکاب آن سوق می دهد. عنصر روانی یا معنوی جرم توهین عبارت است از سوء نیت عام (قصد انجام عمل اهانت آمیز) و سوء نیت خاص(قصد خفیف نمودن توهین شونده)

اثبات جرم توهین

اثبات جرم توهین، بر اساس قانون مجازات اسلامی به شیوه های اقرار، شهادت، علم قاضی و سوگند صورت می گیرد. برای اثبات جرم مذکور به شهادت دو شاهد مرد نیاز است که ضروری است شاهد ها دارای شرایط بالغ، عاقل، اختیار و … هم باشند. همچنین علم و تجربه قاضی در اثبات این جرم خیلی کارامد است.

لازم به ذکر است استفاده از فیلم، نوار صدا و … برای اثبات توهین در دادگاه جزو ادله اثبات دعوی به حساب نمی آید اما به عنوان مدرک جرم می توان به آن ها استناد داشت.

سزای توهین

سزا و مجازات توهین اگر شرایط حد وجود داشت به طوری که این توهین به پیامبر اسلام(ص) یا هر یک از انبیاء صورت گیرد، به موجب ماده ۲۶۲ قانون مجازات اسلامی، اعدام است. اما در صورتیکه توهین مشمول حد قذف(فحش ناموسی) بود مجازت مجرم هشتاد ضربه شلاق است.

در صورتی که توهین به افرادی که در کشور مقام و سمتی دارند صورت گیرد، مجازات مرتکب، به موجب ماده ۶۰۹ مجازات اسلامی ۴۵ روز تا سه ماه حبس و یا ۷۴ ضربه شلاق و یا تعیین جزای نقدی است. ولی اگر فحاشی و توهین به افراد بدون مقام و سمت کشوری تا هنگامی که قذف نباشد، صورت گیرد به موجب ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی جزای نقدی درجه ۶ قانون تعیین شده است.

مجازات جرم توهین مشدد(توهین به اشخاص حقوقی) یا توهین به برخی مقامات دارای سمت در ماده ۶۰۹ قانون مجازات اسلامی ذکر گردیده. به موجب این ماده: ” هرکس با توجه به سمت، به یکی از روسای سه قوه یا معاونان رئیس جمهور یا وزرا یا یکی از نمایندگان مجلس شورای اسلامی یا نمایندگان مجلس خبرگان یا اعضای شورای نگهبان یا قضات یا اعضای دیوان محاسبات یا کارکنان وزارتخانه ها و موسسات و شرکتهای دولتی و شهرداریها، در حال انجام وظیفه یا به سبب آن توهین نماید ، به سه تا شش ماه حبس و یا تا ( ۷۴ ) ضربه شلاق و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی محکوم می شود.

مجازات جرم توهین ساده یا توهین به افراد عادی و فاقد سمت در ماده ۶۰۸ قانون مجازات اسلامی ذکر گردیده. به موجب این ماده:  “توهین به افراد از قبیل فحاشی و استعمال الفاظ رکیک چنانچه موجب حد قذف نباشد به مجازات شلاق تا ۷۴ ضربه و یا پنجاه هزار تا یک میلیون ریال جزای نقدی خواهد بود . “

چند نکته:

در راستای مجازات جرم توهین به نکات زیر نیز دقت کنید:

• اگر فردی در فضای مجازی به دیگری توهین نماید، مرتکب جرم توهین شده و اثبات آن توسط پیامک، اسکرین شات و … در محکمه ممکن است.
• با توجه به این که جرم توهین مجازاتی تا سه ماه حبس دارد از این رو به موجب ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی جرم توهین جزو سوء پیشینه مرتکب محسوب نخواهد شد.
• بر اساس ماده ۱۰۴ قانون مجازات اسلامی جرم توهین قابل گذشت می باشد.

در صورت تمایل برای کسب اطلاع از مجازات تهدید به مرگ و حکم فحاشی در اسلام روی لینک ها کلیک کنید.